የድንቁርና ጌቶች በኢትዮጵያ

በዶ/ር መዝገበ ሃይሉ (የህፃናት ስፔሻሊስት ሃኪም) እና በዶ/ር ሽመልስ ሁሴን (የህክምና ተመራማሪ)

(መሠረት ሚድያ)- ኢትዮጵያ ከድህነት ለመውጣት የምታደርገው ጉዞ ብልህ አስተሳሰቦችንና እውነታን መሰረት ያደረገ ግንዛቤን ይጠይቃል። ሆኖም ግን (በተለይ አሁን አሁን) አሳሳቢ የሆነ አዝማሚያ እየታየ ነው፡፡

አንዳንድ ፓስተሮች ራሳቸውን የእውነት ዳኛ አድርገው በመሾም፤ በጌታ ነገረኝ ስም የተሳሳተ መረጃ እያሰራጩ ነው… ይህ ድርጊታቸውም ብዙውን ጊዜ በወቅቱ ፈር አልባ መንግስት (ቢያንስ በዝምታ) ይደገፋል።

ይህ አደገኛ ትስስር እንደ ዮናታን አክሊሉ (ፓስተር ወይም ነቢይ ወይም አገልጋይ) ያሉ ሰዎች ማስረጃ በሌላቸው (ግን ከጌታ ተነገረን በሚባሉ) ታላላቅ ዲስኩሮች ህዝብን እንዲያታልሉ ያስችላቸዋል፡፡ ያልተማሩ ሚስኪኖችን በመበዝበዝና በእውነታ ላይ የተመሰረተ ጠያቂ ማህበረሰብን በማዳከም ላይ ይገኛሉ።

እንደ ዮናታን ያሉትን ሀ ገደሉዎች የድንቁርና ጌቶች እንላቸዋለን። እነዚህ የድንቁርና ጌቶች አመክንዮን እና ሳይንሳዊ ስምምነትን የሚጻረሩ መሠረተ ቢስ ድስኩሮች ያቀርባሉ።

ፓስተር ዮናታን ለምሳሌ እንዲህ ሲል ሰማን፡፡ “የኢትዮጵያ ግማሽ ያህሉ ዶክተሮች ዲግሪ የውሸት ነው፡፡” ይህ ፍጹም ውሸት ነው! ከንቱ ወሬ ነው! እነዚህ የድንቁርና ጌቶች እራሳቸው ስለሚያሳስቱ የህክምና ባለሙያም እንደዛ ይመስላቸዋል፡፡ ግማሾቹ ሀሰተኛ መሆናቸውን ማንም አላረጋገጠም።

እነዚህ ፓስተሮች እውነተኛ ባለሙያዎቸን በማጥላላት ቅዱስ መስለው መታየት ብቻ ነው የሚፈልጉት። እዉነታው የኢትዮጵያ ጤና ባለሙያዎች ለብዙ ዓመታት ያጠኑ እና በአስቸጋሪ ሁኔታም ጠንክረው የሚሰሩ ናቸው። ህክምና ለመግባት ሲጀመር ጎበዝ፤ ጥሩ ጭንቅላት ያለህ መሆን አለብህ፡፡

ማንም የሚገባበት ዘርፍ አይደለም፡፡ ለምሳሌ በአብዛኛው ህክምና የሚገቡት ተማሪዎች በማትሪክ ዉጤታቸው (4/4) ያመጡ ብቻ ናቸው፡፡ የትኛው ፓስተር ነው እስኪ 4/4 ማትሪክ ዉጤት ያለው? በተጨማሪም ይህ ፓስተር ተከታዮቹን ሰዎች በመድኃኒትና በህክምና የሚድኑት በዶክተሮች ህክምና ሳይሆን ጌታ ተአምር ስለሰራ ነው ብሏል።

"ሁሉም የጌታ ነው" ማለት ሰዎች እርዳታ በሚያስፈልጋቸው ጊዜ ሆስፒታል እንዳይሄዱ ሊያደርግ የሚችል አደገኛና በዘበዛ ብቻ የሆነ ድስኩር ነው። ሀኪም ያድናል፤ ህክምና ያድናል፡፡ የእነዚህ ፓስተሮች ግብዝነት አጃኢብ ነው። ምንም እንኳን ስለ ህክምና ባለሙያዎች መጥፎ ነገር ቢናገሩም፣ እንደ ዮናታን ያሉ ሰዎች በይፋ ከሚያወግዟቸው ዶክተሮች የህክምና አገልግሎት በተደጋጋሚ ይፈልጋሉ።

መለኮታዊ ጣልቃ ገብነት በእርግጥም ሁሉን ቻይ ከሆነ፣ ለምን ወደ ፀጉር ንቅለ ተከላ ሐኪም ከመሄድ ይልቅ የራሱ መላጣ ፀጉር እንድመለስለት አልጸለየም? “በቅዱስ ዘይቱ" ቀባ ቀባ አድርጎ ለምን አላበቀለውም? ምናልባት "ቅዱስ ዘይቱ" አልቆ ይሆን? ይህን የምንለው ዮናታን ፀጉሩን ለማብቀል ምን ያህል ህክምና እንዳደረገ በቅርብ ስለምናውቅ ነው።

በጣም የከፋው ነገር እንደ ዮናታን አክሊሉ ያሉ ፓስተሮች ያልተማሩና ሚስኪን ሰዎችን የሚያታልሉበት መንገድ ነው። የድሆችንና የሚስኪኖችን ገንዘብ ለመውሰድ የተለያዩ ዘዴዎችን ይጠቀማሉ፡፡ ለምሳሌ የገነት ፓስፖርት እያሉ ይሸጣሉ፤ በባንክ ሂሳብዎ ውስጥ የተአምር ገንዘብ እናስገባለንና የመሳሰሉትን ነገሮችን ቃል ይገባሉ።

ብዙም ያልተማሩና የተስፋ መቁረጥ ስሜት የተጠናወታቸው ዜጎች ለዚህ ማታለል ይወድቃሉ። እነዚህ ፓስተሮች የሰዎችን ድንቁርና ተጠቅመው ሀብታም ይሆናሉ፡፡ ተከታዮቻቸው ግን የበለጠ ድሆች ሆነው ይቀጥላሉ። አንዳንዶች፣ እንደ ዮናታን አክሊሉ ያሉ፣ ለ"ቤተክርስቲያናቸው" በየከተማው ከመንግስት መሬት ወስደው ይሸጣሉ፤ ይቸበችባሉ፤ ይከብራሉ።

ይህ እምነት አይደለም! በእምነት ስም ስርቆት ነው! በእምነት ስም ማጭበርበር ነው! ፓስተር ዮናታን በተጨማሪ ድሆች ሰነፎች ናቸው ብሏል።

ይህ በራሱ ሰነፍ አባባል ነው! የድህነት መንስኤዎችን አለማወቁንና ድንቁርናውን ብቻ ያሳያል። ሰዎች ጠንክረው ስለማይሰሩ ድሆች አይደሉም። የድህነት መንስኤዎች በዓለም ላይ ባሉ ምርጥ ሳይንሳዊ አዕምሮዎች ተጠንተዋል፡፡

ምርምራቸው እንደሚያሳየው የድህነት ዋና ዋና ምክንያቶች ከመጥፎ የፖለቲካና በዝባዥ የኢኮኖሚ ስርዓቶች ጋር የተያያዙ ናቸው። ፓስተሩ ሰነፍ ባይሆን የሚከተሉትን የሙያው ሊቆች ስራዎች ባነበበና ባልተሳሳተ ነበር፡፡ “Development as Freedom” by Amartya Sen and "Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty" by Daron Acemoglu and James A. Robinson.

የድንቁርና ጌቶች ጠለቅ ብሎ የማሰብ ችሎታ ማጣት (lack of critical thinking) ለግልብ ድምዳሜ እንደሚያጋልጣቸው በሳይንስ የታወቀ ነዉ፡፡ እሱም heuristic fallacy ይባላል፡፡ ለድንቁርና ጌቶች ጆሮን በሚበሳ የድምፅ ማጉያ መጮህ እውነት ነው። ሳይንስ ሰፊ ንባብ፣ ማስረጃን መሰረት ያደረገ ትንተና እና የአእምሮ ተግሣጽን ይጠይቃል፡፡ በድንቁርና ጌቶች አካሄድ ውስጥ ሳይንሳዊነት የለም።

በምትኩ በአንድ መጽሐፍ ላይ ተጣብቀው፣ ብልህ ለመምሰል ትርጉሙን ያዛባሉ፣ ከዚያም ነገሮችን በጌታ ነገረን ስም ይፈጥራሉ። በሳይንስ ውስጥ ማስረጃ ያስፈልጋል፡፡ ብዙ ሙከራዎች፣ ጥርጣሬዎች፤ ትችቶች፤ መረጃዎች እና ተጨማሪ ሙከራዎች ያስፈልጋሉ።

የድንቁርና ጌቶች ግን ወደ አእምሮአቸው የመጣውን ሁሉ ይናገራሉ። ይህ ንጹህ ድንቁርና ነው። ሳይንስና ሃይማኖት የተለያዩ መሆናቸውን መረዳት አስፈላጊ ነው። ፓስተሮች የሚያውቁት ላይ (እምነትና የነብስ ስራ ላይ) ማተኮር አለባቸው። ሳይንስን ለሳይንቲስቶች መተው አለባቸው። ስለ ሳይንስ ማውራት ከፈለጉ መጀመሪያ ሳይንስን መማር አለባቸው። ነገሮችን ዝም ብሎ መፍጠርና እውነት ነው ማለት የለባቸዉም።

እንደዚህ መቀላቀል አይሰራም።ማንም ሀገር በፓስተሮች ድስኩር ምክንያት ጠንካራ ሆኖ፤ አድጎ አያውቅም። እውነቱ ይኸው ነው፡፡ እንደ ጃፓን፣ ጀርመን፤ ዱባይ ኤምሬትስ ወይም አሜሪካ ያሉ ሀገሮችን ተመልከት፡፡ በሳይንስ፣ በቴክኖሎጅ፤ በትምህርት እና በአዳዲስ ሀሳቦች አደጉ እንጂ ፓስተሮች ጫጫታ በማድረጋቸው አይደለም።

መችስ በቁም ነገር ቦታ ኖሮት! በተጨማሪም እነዚህ ፓስተሮች የሚያሳዩን የቅንጦት ቁሳቁሶች የሳይንስ ፈጠራ ውጤቶች እንጂ የሃይማኖታዊ ተአምራት አይደሉም።

ሳይንቲስቶች እና ሳይንሳዊ ሰዎች እነዚህ ፓስተሮች የሚኮፈሱባቸውን ቁሳቁሶች ሠርተዋል። ፓስተር በጩኽት፤ ሃሌሉያ በማለት ስልክ፤ አዉሮፕላን፤ ሮቦት ወይም መኪና ሰርቶ አያውቅም። ዘመኑ ተበላሸና የአሁኑ የኢትዮጵያ መንግስት ለእነዚህ ለድንቁርና ጌቶች የሚሰጠው ግልጽ ድጋፍ በእጅጉ አሳሳቢ ነው።

የህዝብ መድረኮችን በመስጠትና በቂ ቁጥጥር ባለማድረግ፣ ጎጂ ተጽዕኖአቸውን ያጎላል፣ የተሳሳተ መረጃ እንዲያሰራጩና ተጋላጭ ማህበረሰቦችን ያለገደብ እንዲበዘብዙ ያስችላቸዋል። ይህ ድጋፍ በእውነታ ላይ የተመሰረተ፣ ተራማጅ ማህበረሰብ ለመገንባት የሚደረገውን ጥረት ያዳክማል:: ለኢትዮጵያም እድገት ከፍተኛ አደጋ ይፈጥራል።

በማጠቃለያም፣ እንደ ዮናታን አክሊሉ ያሉ የድንቁርና ጌቶች፣ ብዙውን ጊዜ በተባባሪ መንግስት የሚበረታቱ፣ በኢትዮጵያ አደገኛ ኃይልን ይወክላሉ፡፡ ያልተማሩትን በመበዝበዝና በእምነት ስም፤ በከጌታ ተነገረን ስም ድንቁርናን በማስፋፋት ላይ ናቸው። የእነርሱ መሠረተ ቢስና ኢሳይንሳዊ ድስኩሮች፤ በባለሙያዎች ላይ የሚያቀርቡት ማስረጃ የለሽ ውንጀላዎችና አታላይ ድርጊቶች በተጋላጭ ሚስኪን ማህበረሰቦች ላይ ከባድ ጉዳት ያደርሳሉ።

ሳይንስና ሃይማኖት የተለያዩ መስኮች ናቸው፡፡ የድንቁርና ጌቶች በሳይንሳዊ ጉዳዮች ላይ አስተያየት ለመስጠት የሚያስችል እውቀትም፤ የማሰብ ችሎታም የላቸውም። በራሳቸው ዘርፍ ላይ ማተኮርና ሳይንስን ለባለሙያዎች መተው አለባቸው። የኢትዮጵያ እድገት የሚታሰበዉ በሳይንሳዊ አስተሳሰብና አሰራር እንጂ በእነዚህ የድንቁርና ጌቶች የተረት ተረት መንገድ አይደለም።

ከተቻለ ፖሊስ የድንቁርና ጌቶቹን ማጭበርበሮች ለማስቆም ጣልቃ መግባት አለበት፡፡

ጸሃፊዎቹ የህፃናት ህክምና ስፔሻሊስት፤ የጤና ተመራማሪች፣ አስተማሪች እና አማካሪች ናቸው፡፡

መሠረት ሚድያ- የህዝብ ድምፅ!